Willem Frederik Hermans
De donkere kamer van Damokles
Amsterdam, 40ste druk april 2008
1e druk november 1958
334 pagina’s
De donkere kamer van Damokles
Amsterdam, 40ste druk april 2008
1e druk november 1958
334 pagina’s
Het boek is een psychologische oorlog en verzet roman.
Samenvatting
Henri Osewoudt, de hoofdpersoon, woont in Voorschoten waar zijn ouders een sigarenwinkel hebben. Als Henri nog op de basisschool zit vermoordt zijn moeder zijn vader en wordt Henri ondergebracht bij zijn oom Bart Nauta. Als hij achttien jaar is trouwt hij met zijn nicht Ria en gaan ze terug naar de sigarenwinkel. Ze nemen zijn moeder in huis en een student, Moorlag genaamd. Henri wordt afgekeurd voor militaire dienst maar mag wel bij de burgerwacht.
Op een dag komt de Nederlandse luitenant Dorbeck, die Henri’s evenbeeld is, zijn winkel binnen lopen met de vraag om een paar fotorolletjes te ontwikkelen. Pas in 1944 laat Dorbeck weer van zich horen. Henri doet tijdens de oorlog nog wat verzetswerk voor Dorbeck en ontmoet hierbij de joodse Marianne Sondaar die zijn vriendin wordt.
Als hij zich meldt bij het hoofdkwartier van de Nederlandse Strijdkrachten nemen ze hem gevangen, omdat men denkt dat hij een landverrader is. Als hij probeert te vluchten wordt hij neergeschoten.
Henri Osewoudt, de hoofdpersoon, woont in Voorschoten waar zijn ouders een sigarenwinkel hebben. Als Henri nog op de basisschool zit vermoordt zijn moeder zijn vader en wordt Henri ondergebracht bij zijn oom Bart Nauta. Als hij achttien jaar is trouwt hij met zijn nicht Ria en gaan ze terug naar de sigarenwinkel. Ze nemen zijn moeder in huis en een student, Moorlag genaamd. Henri wordt afgekeurd voor militaire dienst maar mag wel bij de burgerwacht.
Op een dag komt de Nederlandse luitenant Dorbeck, die Henri’s evenbeeld is, zijn winkel binnen lopen met de vraag om een paar fotorolletjes te ontwikkelen. Pas in 1944 laat Dorbeck weer van zich horen. Henri doet tijdens de oorlog nog wat verzetswerk voor Dorbeck en ontmoet hierbij de joodse Marianne Sondaar die zijn vriendin wordt.
Als hij zich meldt bij het hoofdkwartier van de Nederlandse Strijdkrachten nemen ze hem gevangen, omdat men denkt dat hij een landverrader is. Als hij probeert te vluchten wordt hij neergeschoten.
1. Verwachtingen
Het boek lag al bij ons in de kast. Ik vraag mijn moeder altijd om advies. Ik zag het boek liggen en ben naar haar toe gegaan om te vragen wat zij er van vond. Zij was enthousiast over het boek, dus ben ik begonnen met lezen. Ik had nog geen idee waar het boek over ging, want dan kon het verhaal mij alleen maar verrassen. Ik wist wel dat het iets te maken had met oorlog. Ik vind het interessant om over de oorlog te lezen. Ik ging er van uit dat het een mooi boek zou worden.
2. Motieven en Thema
Motieven
In het boek komen meerdere motieven voor.
- Het motief dat de meeste vragen bij de mensen oproept is het zoeken naar identiteit. Osewoudt is niet tevreden met wie hij is. Hij weet het ook niet. Dan ontmoet hij Dorbeck, de man die hij altijd heeft willen zijn. Dorbeck ziet er precies hetzelfde uit als Osewoudt, alleen hij heeft baardgroei en zwart haar. In de loop van het boek gaat Osewoudt steeds meer op Dorbeck lijken. Aan het einde van de oorlog wordt Osewoudt zelfs aangezien voor Dorbeck’s daden. Osewoudt weet in het boek heel goed wie hij wil zijn, Dorbeck, maar hij is iemand anders. Dus is hij het hele boek aan het zoeken naar zijn eigen identiteit.
-Eenzaamheid is een van de motieven die je al in de titel terug kan vinden. De donkere kamer van Damokles slaat namelijk om twee dingen: De donkere kamer staat voor eenzaamheid en damokles slaat terug op het gevaar dat altijd overal loert. Osewoudt is heel erg eenzaam. Hij is niet gelukkig met Ria en hij wil helemaal niet in Voorhouten in de sigarenwinkel werken. Het hele boek is hij eenzaam. Hij voelt zich namelijk ook in de steek gelaten door Dorbeck als hij niks van hem hoort. In het boek brengt Osewoudt ook veel tijd door in de gevangeins, dit is ook een teken van eenzaamheid. Hij zit voor lange tijd alleen in de cel.
-De camera van Osewoudt is de oplossing. Maar in de eerste plaats is de camera nergens te vinden. Als de camera dan eindelijk gevonden is en Osewoudt het rolletje probeert te ontwikkelen is de foto van Dorbeck en hem mislukt. Zijn laatste redding is ten einde. Foto’s spelen nog meer een belangrijke rol in het verhaal. Osewoudt krijgt van Dorbeck een rolletje dat hij moet ontwikkelen. De foto’s komt hij in het boek overal weer tegen, hij krijgt ze elke keer van mensen. Hij komt bij labare waar hij foto’s moet ontwikkelen in een donkere kamer. Dit slaat ook weer terug op de titel. In dit geval wordt met de donkere kamer de kamer waarin Osewoudt de foto’s ontwikkelt die weer een belangrijke rol in zijn leven gaan spelen.
-Oorlog en Verzet zijn ook motieven. Osewoudt ondergaat alles in de oorlog. Hij wordt achternagezeten door de duitsers en hij wordt later nog vervolgd door zijn eigen Nederlandse volk.
Thema
Het thema van het boek is het niet kunnen bewijzen van de waarheid. Als lezer weet je wat er allemaal gebeurt. Osewoudt weet wat hij wel en niet heeft gedaan. Hij wordt beschuldigt van allerlei zaken die hij niet heeft uitgevoerd, maar die waarschijnlijk door Dorbeck zijn gedaan. Dorbeck is alleen na de oorlog spoorloos verdwenen en niemand heeft ooit van hem gehoord. Osewoudt kan dus niet onder zijn aanklacht uitkomen door een tekort aan tegenbewijzen. Zijn laatste hoop is in het einde van het boek zijn camera. Alleen de foto van Dorbeck en hem blijkt zwart te zijn. Het bewijsmateriaal is dus nutteloos.
Het boek lag al bij ons in de kast. Ik vraag mijn moeder altijd om advies. Ik zag het boek liggen en ben naar haar toe gegaan om te vragen wat zij er van vond. Zij was enthousiast over het boek, dus ben ik begonnen met lezen. Ik had nog geen idee waar het boek over ging, want dan kon het verhaal mij alleen maar verrassen. Ik wist wel dat het iets te maken had met oorlog. Ik vind het interessant om over de oorlog te lezen. Ik ging er van uit dat het een mooi boek zou worden.
2. Motieven en Thema
Motieven
In het boek komen meerdere motieven voor.
- Het motief dat de meeste vragen bij de mensen oproept is het zoeken naar identiteit. Osewoudt is niet tevreden met wie hij is. Hij weet het ook niet. Dan ontmoet hij Dorbeck, de man die hij altijd heeft willen zijn. Dorbeck ziet er precies hetzelfde uit als Osewoudt, alleen hij heeft baardgroei en zwart haar. In de loop van het boek gaat Osewoudt steeds meer op Dorbeck lijken. Aan het einde van de oorlog wordt Osewoudt zelfs aangezien voor Dorbeck’s daden. Osewoudt weet in het boek heel goed wie hij wil zijn, Dorbeck, maar hij is iemand anders. Dus is hij het hele boek aan het zoeken naar zijn eigen identiteit.
-Eenzaamheid is een van de motieven die je al in de titel terug kan vinden. De donkere kamer van Damokles slaat namelijk om twee dingen: De donkere kamer staat voor eenzaamheid en damokles slaat terug op het gevaar dat altijd overal loert. Osewoudt is heel erg eenzaam. Hij is niet gelukkig met Ria en hij wil helemaal niet in Voorhouten in de sigarenwinkel werken. Het hele boek is hij eenzaam. Hij voelt zich namelijk ook in de steek gelaten door Dorbeck als hij niks van hem hoort. In het boek brengt Osewoudt ook veel tijd door in de gevangeins, dit is ook een teken van eenzaamheid. Hij zit voor lange tijd alleen in de cel.
-De camera van Osewoudt is de oplossing. Maar in de eerste plaats is de camera nergens te vinden. Als de camera dan eindelijk gevonden is en Osewoudt het rolletje probeert te ontwikkelen is de foto van Dorbeck en hem mislukt. Zijn laatste redding is ten einde. Foto’s spelen nog meer een belangrijke rol in het verhaal. Osewoudt krijgt van Dorbeck een rolletje dat hij moet ontwikkelen. De foto’s komt hij in het boek overal weer tegen, hij krijgt ze elke keer van mensen. Hij komt bij labare waar hij foto’s moet ontwikkelen in een donkere kamer. Dit slaat ook weer terug op de titel. In dit geval wordt met de donkere kamer de kamer waarin Osewoudt de foto’s ontwikkelt die weer een belangrijke rol in zijn leven gaan spelen.
-Oorlog en Verzet zijn ook motieven. Osewoudt ondergaat alles in de oorlog. Hij wordt achternagezeten door de duitsers en hij wordt later nog vervolgd door zijn eigen Nederlandse volk.
Thema
Het thema van het boek is het niet kunnen bewijzen van de waarheid. Als lezer weet je wat er allemaal gebeurt. Osewoudt weet wat hij wel en niet heeft gedaan. Hij wordt beschuldigt van allerlei zaken die hij niet heeft uitgevoerd, maar die waarschijnlijk door Dorbeck zijn gedaan. Dorbeck is alleen na de oorlog spoorloos verdwenen en niemand heeft ooit van hem gehoord. Osewoudt kan dus niet onder zijn aanklacht uitkomen door een tekort aan tegenbewijzen. Zijn laatste hoop is in het einde van het boek zijn camera. Alleen de foto van Dorbeck en hem blijkt zwart te zijn. Het bewijsmateriaal is dus nutteloos.
4. Beoordeling
a. Schrijfstijl
Het hele verhaal is in de verleden tijd geschreven uit het oogpunt van Osewoudt. De schrijver kijkt met Osewoudt mee en weet wat hij voelt. Ik vind het mooi geschreven. De trein was nog een eind buiten het station, toen Osewoudt al bij het portier stond. De trein stopte nog niet, of hij had het portier al opengedaan. De zinnen worden kort gehouden. Ook al is het boek in 1958 geschreven, het is goed te begrijpen. Er is duidelijke taal gebruikt. Het boek leest snel en makkelijk. Omdat er eigenlijk altijd wel iets gebeurt wil je de hele tijd weten hoe het verhaal verder gaat. Dat vind ik heel knap, want vaak is het begin nogal saai. In dit boek gebeuren er altijd allemaal dingen.
b. inhoud
-personages: Ik vind Osewoudt een mooi personage, hij is niet tevreden met zijn leven en ontmoet dan een zekere Dorbeck. Dorbeck is alles wat hij altijd al had willen zijn. Dorbeck is Osewoudt’s held. Door hem komt hij in verzetswerk terecht. Hij doet alles klakkeloos en hij stelt geen vragen.
-ruimte: wat ik goed vind aan het boek is dat de cellen waarin Osewoudt terecht komt ook weer een verwijzing is naar de donker kamer. In een cel ben je namelijk alleen en is het donker. Osewoudt brengt veel tijd door in gevangenschap.
a. Schrijfstijl
Het hele verhaal is in de verleden tijd geschreven uit het oogpunt van Osewoudt. De schrijver kijkt met Osewoudt mee en weet wat hij voelt. Ik vind het mooi geschreven. De trein was nog een eind buiten het station, toen Osewoudt al bij het portier stond. De trein stopte nog niet, of hij had het portier al opengedaan. De zinnen worden kort gehouden. Ook al is het boek in 1958 geschreven, het is goed te begrijpen. Er is duidelijke taal gebruikt. Het boek leest snel en makkelijk. Omdat er eigenlijk altijd wel iets gebeurt wil je de hele tijd weten hoe het verhaal verder gaat. Dat vind ik heel knap, want vaak is het begin nogal saai. In dit boek gebeuren er altijd allemaal dingen.
b. inhoud
-personages: Ik vind Osewoudt een mooi personage, hij is niet tevreden met zijn leven en ontmoet dan een zekere Dorbeck. Dorbeck is alles wat hij altijd al had willen zijn. Dorbeck is Osewoudt’s held. Door hem komt hij in verzetswerk terecht. Hij doet alles klakkeloos en hij stelt geen vragen.
-ruimte: wat ik goed vind aan het boek is dat de cellen waarin Osewoudt terecht komt ook weer een verwijzing is naar de donker kamer. In een cel ben je namelijk alleen en is het donker. Osewoudt brengt veel tijd door in gevangenschap.
5. Beoordeling
De donker kamer van Damokles vind ik een heel goed boek. Het is spannend. En aan het einde blijft nog steeds de vraag: bestaat Dorbeck wel of niet? De enige foto waar Dorbeck op staat … en die is nou juist bedorven.(pagina 305) Maar als lezer ben je er toch echt van overtuigd dat Dorbeck bestaat. Wat het boek erg sterk maakt is dat je altijd door moet lezen. Er gebeurt zoveel. Het ene moment is hij weer opgepakt, tien bladzijden verder is hij alweer bezig met de ontsnapping het is een spannende oorlogs, verzets roman.
De donker kamer van Damokles vind ik een heel goed boek. Het is spannend. En aan het einde blijft nog steeds de vraag: bestaat Dorbeck wel of niet? De enige foto waar Dorbeck op staat … en die is nou juist bedorven.(pagina 305) Maar als lezer ben je er toch echt van overtuigd dat Dorbeck bestaat. Wat het boek erg sterk maakt is dat je altijd door moet lezen. Er gebeurt zoveel. Het ene moment is hij weer opgepakt, tien bladzijden verder is hij alweer bezig met de ontsnapping het is een spannende oorlogs, verzets roman.
6. Bronnen
http://www.willemfrederikhermans.nl/
http://www.willemfrederikhermans.nl/
Reactie op: De donkere kamer van Damokles
BeantwoordenVerwijderenIk vind je verslag heel duidelijk. Je beschrijft veel kanten van het boek en je weet goed wat de hoofdonderwerpen zijn. De titel lijkt niet heel veel te zeggen over het verhaal, maar het blijkt dus van wel. De titel maakte me ook niet zo nieuwsgierig, maar ik ben nu erg benieuwd geworden naar dit boek, omdat je aangeeft dat er veel spannende fragementen in zitten.
Zitten er veel personages in het boek, of gaat het vooral over Osewoudt en Dorbeck?
De samenvatting is niet heel duidelijk, want ik kan er niet zo goed uit opmaken wat precies precies de hoofd- en bijzaken zijn.
Mooi verslag en zeer goed opgemaakt. volgensmij begrijp je het boek goed want je ziet dat je de titel goed begrepen hebt. maar zoals elise al zei is de samenvatting wat onduidelijk.
BeantwoordenVerwijderenzou je het boek aanraden?
ga zo door ^^