Boekverslag klas 4, Spoorloos

Spoorloos

Het gouden ei             

Door Tim Krabbé

Wat weet de klas 4A van sociopaten af?

Door Sophie Defaix, Moos Arends, Jorn Bladelen Bineke Visman

26 januari 2011 Gorinchem

Inhoud

Voorwoord

Samenvatting

Verzamelingmethoden informatie

Het onderzoek!
Wat is een Sociopathie?

Wat zijn de overeenkomsten tussen socipathie en de man in de film?

Wat is er bekend over sociopaten in Nederland?

Wat weet de klas 4A van sociopaten af?

Inleiding

In de klas hebben wij de film Spoorloos gekeken. Het is een film over een man die eerst een vrouw vermoordt en vervolgens haar vriend een paar jaar later. In die film komen veel flashbacks voor, o.a. over hoe de man erachter komt dat hij eigenlijk een sociopaat is en hoe hij probeert verschillende vrouwen in zijn auto te krijgen. Het is een spannende film, maar ook vooral omdat die man hele onvoorspelbare dingen doet. Toen wij hoorden dat die man een antisociale persoonlijkheidsstoornis had, wilden we toch wel graag onderzoeken wat dat nou precies inhoudt en of we die kenmerken ook terugzien in de film. Eerst hebben we opgezocht wat sociopathie nou precies inhoudt en hoe het voorkomt in Nederland. Verder hebben we een enquête gemaakt om te onderzoeken wat de leerlingen uit onze klas weten over sociopathie. Deze resultaten staan ook verwerkt in het verslag. Ook heeft één van ons gekeken naar het verband tussen de sociopaat in de film en sociopathie in het algemeen. Ook hebben we een samenvatting van de film Spoorloos in het verslag gedaan. In het verslag staat ook het genre, het sujet, de historische tijd, de tijdsduur, de personages en het perspectief  beschreven.

Hierbij willen wij graag onze klas, 4A, bedanken voor hun medewerking aan de enquête. En onze Nederlands leraar, die ons informatie heeft gegeven over het boek, door middel van een film.

Jorn, Moos, Sophie en Bineke

Geschreven door Sophie

Samenvatting

Rex en Saskia zijn op vakantie. Ze gaan van de weg en midden in een tunnel staan ze stil. De benzine is op. Saskia vertelt over haar Nachtmerrie. Ze zit vast in een gouden ei, in haar droom komt er nog eentje voor. Rex gaat weg om benzine te halen. Saskia is bang. Als Rex terug komt is Saskia er niet meer. Hij rijdt de tunnel uit. Aan het einde staat Saskia. Ze is heel boos op Rex dat hij haar heeft verlaten.  Je ziet een man in een auto. Hij doet een gipsmal om zijn arm. Hij gaat uit zijn auto en gaat bij het begin staan van een gebouw met een krant.
Saskia en Rex komen aan bij een benzinepomp. Saskia gaat naar de wc. Als ze terug komt spreken Saskia en Rex af dat Saskia op de terugweg mag rijden. Ze verstoppen een muntje bij een boom. Ze krijgt van Rex de sleutel. Saskia gaat  cola en bier kopen in de winkel bij de benzinepomp. Maar Saskia komt niet meer terug. Rex gaat op zoek, maar kan niks vinden. Hij hoort dat ze met iemand is vertrokken. Als hij terug komt bij zijn auto zijn zijn fietsen gestolen. Rex gaat door met rondvragen. De politie zal niet komen, omdat ze het zien als een echtelijke ruzie. Rex komt erachter dat Saskia stond te praten met iemand bij de koffiemachine. Er komt een man in beeld. Hij loopt in een pak en haalt ene te koop bordje weg. Hij is in een gezin met vier mensen. Hij zit weer in zijn auto en komt een lifter tegen die niet met hem mee mag rijden. Hij is weer terug bij het gebouw waar hij het bordje weg haalde. Op het beeld zijn allemaal potjes zichtbaar. Hij doet een test door een zakdoek tegen z’n neus aan te houden en kijken hou lang hij ‘slaapt’. Hij herhaalt een paar handelingen achter elkaar. Het lijkt alsof hij iets oefent. Hij gaat weer weg en haalt ergens een meisje op . Waarschijnlijk is het zijn dochter. Even later staat de man ergens anders met een krant.          3 jaar later. Dezelfde man in pak is zichtbaar. Rex is opzoek naar Saskia. Hij is met zijn nieuwe vriendin in Frankrijk. Op een terrasje in een Frans dorpje zit hij te wachten op de man, die met de verdwijning van Saskia te maken heeft. Het is al de vijfde keer dat de man hem naar een plek heeft gelokt en niet is op komen dagen. Hij krijgt ruzie met z’n vriendin, maar uiteindelijk lossen ze het op. Rex en zijn vriendin zitten in een auto. Ze gaan een stukje lopen en komen bij een huisje terecht. Rex krijt waanbeelden over Saskia. Hij ligt op het gras en ziet allemaal rare dingen gebeuren. Hij krijgt een soort van Black out.
Op het pleintje waar Rex net zat kijkt een man door een gordijn naar het pleintje. De tv staat aan en in een aflevering is Rex te zien die nog steeds op zoek is naar Saskia. Rex is weer terug in Nederland. Z’n vriendin pakt haar spullen en verlaat Rex. Hij bekijkt de video van de aflevering waarin hij op zoek is naar Saskia. Later krijgt hij dezelfde droom als Saskia altijd had, over het goude ei. De franse man in pak staat buiten. Rex gaat naar buiten en zit de man. De man zegt dat hij meer weet over de verdwijning van Saskia. Rex reageert boos. En slaat de man bijna in elkaar. Hij gaat wel mee met de man naar Frankrijk. Samen zitten ze in de auto. De man zegt dat hij Rex alles zal vertellen als ze bij de douane niet gecontroleerd worden. Van de agent mogen ze doorrijden. De man begint met vertellen. Hij legt uit dat hij een sociopaat is. Hij kwam er achter toen hij een klein jongentje was.
Een klein jongentje zit op een balkon. Hij kijkt een keertje naar beneden. Langzaam komt hij overeind. Hij springt van het balkon af.
De man verteld verder. Een meisje is in het water gevallen. De man en zijn vrouw en dochter lopen over de brug. De dochter spoort haar vader aan om het meisje te redden. De vader springt in het water en redt het meisje. De dochter noemt haar vader een held.
De man zegt dat hij zich nu niet goed voelde en ter compensatie iets slechts moest doen
Rex en de man stappen uit de auto om hun benen te strekken. Rex hangt in een rek en praat met de man. Je ziet de man weer, hij is engels aan het leren. Hij ziet dat een vrouw met een andere auto mee gaat. Haar wilde hij in zijn auto hebben. Hij gaat een eindje lopen. Daar ziet hij iemand staan op de parkeerplaats. Hij vraagt aan de vrouw of zij hem wil helpen met de aanhanger. Haar man komt er aan en slaat  hem in zijn gezicht. Hij kreeg geen vrouw in zijn auto. 3 jaar terug. De man zit met zijn gezin aan een tafel. Hij is jarig en krijgt allemaal cadeautjes. Hij krijgt een foto boek en een sleutelhanger van zijn dochter.
De man koppelt zijn aanhanger weer los. Doet zijn verband weer om zijn arm, zoals in het begin. Saskia koopt een frisbee en praat met de man. Hij snuit in zijn zakdoek met het verdovende spul dus moet naar zijn auto. Even later staat hij weer bij het tankstation en komt Saskia weer terug. Ze ziet zijn sleutelhanger en wil er ook een voor Rex kopen. Ze gaat met de man mee naar zijn auto. Ze stapt in en de man houdt de zakdoek tegen haar neus. Ze raakt snel in een slaap. 3 jaar later. De man en Rex zitten weer in de auto. Ze worden aangehouden omdat hun gordel los zit, maar ze mogen meteen weer door. Ze stoppen op de plek maar Rex drie jaar geleden Saskia verloren is. Rex rent naar buiten, het is buiten heel hard aan het regen. De man zegt tegen hem dat hij of te weten komt wat er met Saskia gebeurt is, maar dan moet hij het zelfde ondergaan, of dat hij er nooit achter zal komen. Hij biedt Rex koffie met het slaapmiddel aan. Eerst wil Rex het niet weten, maar dan herkent hij de boom waar hij en Saskia een muntje hadden verstopt. Hij draait zich om en drinkt in een keer het slaapmiddel op. De man is iets aan het begraven. Rex is in een gehele donkere ruimte. Hij steekt een aansteker aan. Hij ligt in een donkere ruimte. Hij kan er niet uit, dus hij zal sterven. Hij weet nu wat er met Saskia is gebeurt, ze is levend begraven.

Het genre is een Psychische Thriller.

Personages:                         Rex( de hoofdrolspeler)
                                   Saskia ( de vermiste vriendin)
                                   Een man in pak die vaak terug komt ( de dader)

Chronologische volgorde: een jongen van 16 komt erachter dat hij sociopaat is. -> de man red een kindje uit het water -> de man gaat proberen een vrouw te ontvoeren -> Rex en Saskia zijn op weg. -> de man krijgt de kans om Saskia te ontvoeren.-> Rex gaat op zoek naar Saskia -> 3 jaar later is hij nog steeds aan het zoeken -> hij vindt de man. -> hij gaat met de man en raakt bewusteloos -> hij wordt wakker onder de grond.

Tijdsduur: Het verhaal duurt ongeveer 3 jaar. Ook is er een flashback naar een jongen van een jongen van 16.

Verhaallijn: Rex gaat op zoek naar zijn Saskia, zij blijkt levend begraven te zijn.

Wat is Sociopathie?

Moet u zich eens voorstellen: u pleegt een moord, wat natuurlijk op zich al vreselijk is, maar dan kan het u ook nog helemaal niks kan schelen! U voelt zich niet schuldig tegenover het slachtoffer, u voelt zich niet schuldig tegenover de nabestaanden en u voelt zich ook niet schuldig tegenover uzelf. Dat is toch heel vreemd.

Dit verschijnsel wordt antisociale persoonlijkheidsstoornis genoemd, oftewel sociopathie. Het is een psychische ziekte, waarbij iemand totaal geen verantwoordelijkheidsgevoel voor anderen kent en geen contacten kan aangaan. Er wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen de antisociale persoonlijkheidstoornis en psychopathie.

Mensen met de antisociale persoonlijkheidsstoornis kunnen heel innemend en charmant zijn, maar kunnen door hun impulsiviteit en gebrek aan inlevingsvermogen snel in de problemen komen. Ze liegen vaak en zijn niet bang, wat mogelijk verklaart waarom zij de consequenties van hun handelingen niet inzien. Berouw of schuldgevoel kennen zij niet.

Crimineel gedrag is niet noodzakelijk voor de diagnose, maar sociopaten komen zeer vaak in aanraking met politie en justitie omdat ze de normen en waarden in een maatschappij niet inzien, begrijpen of willen begrijpen. Sommigen zijn van mening dat mensen die buitengewoon goed presteren in de maatschappij, ASP-kenmerken vertonen, omdat ze minder moeite zouden hebben met harde beslissingen. Maar ik vind die theorie niet zo logisch, aangezien een sociopaat niet helemaal inziet wat wel en niet normaal is. Ook moet er wel goed nagedacht worden over harde beslissingen, dus zou ik belangrijke en harde beslissingen niet overlaten aan een ASP-lijder.

Sociopathie komt niet zo vaak voor: slechts bij 3% van de mannen en 1% van de vrouwen. De stoornis openbaart zich meestal vanaf het 16^e levensjaar.

Wat zijn de overeenkomsten tussen socipathie en de man in de film?

De man , de dader in de film,  is een sociopaat. Hier word uitgelegd welke acties die hij in de film doet worden veroorzaakt door zijn stoornis.

Als de man zijn levensverhaal aan de hoofdpersoon Rex gaat vertellen, komen er verschillende flashbacks. Deze hebben te maken met zij stoornis.

·        Flashback 1:
Een jongen van 16 zit op een balkon. Eerst zit hij iets te lezen, maar dan kijkt hij naar beneden. Voorzichtig kijkt hij over de rand van het balkon. Langzaam klimt hij over de rand en hij springt. Hij houdt twee gebroken benen hieraan over.
-  De man haalt iets in zijn hoofd en is niet bang voor de consequenties.
-  Hij denkt er niet over na wat dit met andere mensen doet dat hij zomaar naar beneden springt
Nadat dit gebeurt was is bij de man de diagnose voor sociopathie gesteld.

·        Flashback 2:
De man en zijn dochter lopen over een brug. Er valt een meisje in het water. De man wordt aangespoord door zijn dochter om het meisje te redden. Als hij het meisje heeft gered noemt zijn dochter hem een held.
- Doordat zijn dochter dit heeft gezegd heeft hij het gevoel alsof hij ook iets slechts moet doen, voor de compensatie.
-  Hij komt op het idee om iets vreselijks te doen.

·        Flashback 3
De man koppelt zijn aanhanger los en probeert iemand te strikken die hem wil helpen, en daarna kan verdoven. Het gaat specifiek om een vrouw. Het lukt hem telkens net niet. Dan bedenkt hij dat het misschien slim is om te doen alsof hij zijn arm gebroken heeft. Hij ziet Saskia.
 Eerst lukt het hem niet oom haar mee te krijgen naar de auto. Later komt ze terug en krijgt hij haar mee door een sleutelhanger. Hij verdooft haar.
-  De man heeft iets bedacht.
- Hij neemt een vrouw mee om zijn plan uit te voeren.
- Hij voelt zich niet schuldig voor wat hij doet.
- Ook kan hij niet meeleven met Saskia. En maakt het hem niets uit wat er met haar gebeurt.

·        Flashback 4 ( dit is eigenlijk geen flashback maar een gedeelte uit het verhaal)Rex zit onder de grond, hij kan zich niet meer bewegen. Hij is zichtbaar, omdat hij zijn aansteker heeft aangestoken. Hij zal snel sterven, doordat hij geen adem meer krijgt.
- De man kan weer geen schuldgevoel oproepen.
- Het maakt hem niks uit wat dit voor Rex betekent.

Deze Flashbacks laten zien waarom de man een sociopaat is. 

Sociopaten in Nederland

Diagnose: De diagnose van de antisociale persoonlijkheidsstoornis heeft een lange geschiedenis en is onder verschillende namen in vrijwel alle psychiatrische classificatiesystemen en handboeken terug te vinden. Andere noemers zijn bijvoorbeeld psychopathie, sociopathische persoonlijkheid en dissociale persoonlijkheidsstoornis.
Volgens de DSM-IV is de diagnose bedoeld voor mensen die van jongs af aan kampen met ernstige gedragsproblemen en in hun volwassen leven weinig respect voor de gevoelens van de medemens tonen en voortdurend de rechten en gevoelens van andere te negeren.
De ontwikkelaars van de DSM-III, DSMIII-R en DSM-IV hebben er voor gekozen om deze stoornis zoveel mogelijk te definiëren aan de hand van concrete, gedragsmatige kenmerken zoals het plegen van strafbare feiten, het gebruik van valse namen, impulsief gedrag, geweldpleging en het herhaaldelijk nalaten om financiële verplichtingen na te komen.
Sinds eind jaren tachtig is een groeiende groep onderzoekers en clinici echter voor op opnemen van meer traditionele kenmerken van psychopathie zoals gebrek aan medeleven, gebrek aan het aanvoelen en inschatten van de gevoelens van zijn medemens, een enorm goede kennis van eigenwaarde en ver ontwikkelde charmes en een vlotte babbel. Als één van de belangrijkste argumenten wordt genoemd dat de huidige criteria-set resulteert in overdiagnostiek bij verslaafden en gedetineerden, terwijl de genoemde traditionele kenmerken ook in deze populaties de ‘echte psychopaten’ zouden kunnen onderscheiden van personen die uitsluitend door hun socio-economische achtergrond of leefstijl aan de DSM-IV criteria voldoen.
Mensen zoals Adolf Hitler, Saddam Hussain en Slobodan Milosevic voldoen  in dat opzicht wellicht het meest tot criteria. Psychopaten die wel in handen van justitie vallen onderscheiden zich meestal duidelijk van niet-psychopathische criminelen. Psychopaten beginnen hun criminele loopbaan op jongere leeftijd, en plegen vaker meer soorten misdrijven.
Zelfs in de gevangenis zorgen zij voor meer problemen en zijn ze vaker agressief dan niet psychopaten.

Behandeling: De impulsiviteit en agressie die kenmerkend zijn voor mensen met ASP hangen samen met stoornissen in het functioneren van neurotransmitter systemen. Een verminderde beloningsfunctie in de hersenen is geassocieerd met impulsieve agressie.
Net zoals de meeste psychische stoornissen is ASP niet geneesbaar, maar kan wel geremd worden het bewijs voor de effectiviteit van medicijnen bij ASP is echter zwak, voornamelijk omdat er geen goed gecontroleerd onderzoek is, met voldoende grote steekproeven. Uit ongecontroleerd onderzoek en uit single case studies blijkt dat enkele middelen op de korte termijn mogelijk werkzaam zijn:
SSRI’s hebben mogelijk een gunstige invloed op agressief gedrag en impulsiviteit bij ASP. Het bijwerkingenprofiel van de SSRI’s, vooral de seksuele bijwerkingen als libidoverlies, heeft echter een negatief effect op de therapietrouw bij mensen met ASP.
Lithium en andere stemmingsstabilisatoren verminderen agressief en impulsief gedrag bij antisociale gedetineerden. Deze stemmingsstabilisatoren worden echter ook veel gebruikt bij manisch-depressieve ziektes.
Er is enig bewijs dat antipsychotica een gunstig effect hebben op impulsief en agressief gedrag. Het antipsychoticum vermindert agressie en impulsiviteit.
Recent werd in één onderzoek gevonden dat het toedienen van dieetsupplementen aan gedetineerden leidt tot een afname van incidenten in de gevangenis.
Over de effecten van medicijnen op de lange termijn is niets bekend.
Vele auteurs pleiten voor een diepgaand onderzoek waarin de werking van de verschillende medicijnen op ASP patiënten duidelijk word.

Weten de leerlingen van klas 4A, na het kijken van de film, meer over sociopathie dan voor de film?

Hypothese: Wij denken dat ze na de film meer over sociopathie weten, omdat de sociopaat uit de film een goed beeld geeft van wat een sociopaat is.

Uitleg van het onderzoek:

We hebben dit onderzocht door middel van een enquête. Op de enquete hadden we vier vragen gezet namelijk:

1. Wist je voor de film wat een sociopaat is?

2. Ken je iemand die een sociopaat is?

3. Weet je na de film wat een sociopaat is?

4. Wat is een sociopaat?

Aan de hand van deze vragen konden we erachter komen of mensen door de film wisten wat een sociopaat is.

Resultatenverwerking:

De resultaten heb ik in het volgende tabel gezet:

In totaal hebben we 26 mensen uit 4A deze vragen gesteld

	Ja	Nee
Vraag 1	3	23
Vraag 2	0	26
Vraag 3	9	17

De vraag: ‘Wat is een sociopaat?’ was bedoeld om te onderzoeken of mensen die zeiden dat ze wisten wat een sociopaat is het ook echt wisten. 8 van de 9 wisten deze vraag te beantwoorden.

Conclusie:

Afgelezen uit de resultaten kan je zeggen dat de leerlingen uit 4A na het kijken van de film meer weten over sociopathie dan voor de film. Voor de film wist 11% van de leerlingen wat een sociopaat is. Na de film was dit echter 35%. Onze hypothese klopt, want wij hadden verwacht dat de meer leerlingen wisten wat een sociopaat is na de film.

Discussie:

Bij het afnemen van de enquete waren er natuurlijk mensen die het snel hadden ingevuld en er waren vast ook mensen die aan iemand hadden gevraagd wat een sociopaat, omdat ze het zelf niet wisten.

Leesverslag klas 5, De donkere kamer van Damokles

Willem Frederik Hermans                
De donkere kamer van Damokles
Amsterdam,  40^ste druk april 2008
1^e druk november 1958                              
334 pagina’s

Het boek is een psychologische oorlog en verzet roman.

Samenvatting
Henri Osewoudt, de hoofdpersoon, woont in Voorschoten waar zijn ouders een sigarenwinkel hebben. Als Henri nog op de basisschool zit vermoordt zijn moeder zijn vader en wordt Henri ondergebracht bij zijn oom Bart Nauta. Als hij achttien jaar is trouwt hij met zijn nicht Ria en gaan ze terug naar de sigarenwinkel. Ze nemen zijn moeder in huis en een student, Moorlag genaamd. Henri wordt afgekeurd voor militaire dienst maar mag wel bij de burgerwacht.
Op een dag komt de Nederlandse luitenant Dorbeck, die Henri’s evenbeeld is, zijn winkel binnen lopen met de vraag om een paar fotorolletjes te ontwikkelen. Pas in 1944 laat Dorbeck weer van zich horen. Henri doet tijdens de oorlog nog wat verzetswerk voor Dorbeck en ontmoet hierbij de joodse Marianne Sondaar die zijn vriendin wordt.
Als hij zich meldt bij het hoofdkwartier van de Nederlandse Strijdkrachten nemen ze hem gevangen, omdat men denkt dat hij een landverrader is. Als hij probeert te vluchten wordt hij neergeschoten.

1. Verwachtingen
Het boek lag al bij ons in de kast. Ik vraag mijn moeder altijd om advies. Ik zag het boek liggen en ben naar haar toe gegaan om te vragen wat zij er van vond. Zij was enthousiast over het boek, dus ben ik begonnen met lezen. Ik had nog geen idee waar het boek over ging, want dan kon het verhaal mij alleen maar verrassen. Ik wist wel dat het iets te maken had met oorlog. Ik vind het interessant om over de oorlog te lezen. Ik ging er van uit dat het een mooi boek zou worden.

2. Motieven en Thema
Motieven
In het boek komen meerdere motieven voor.
- Het motief dat de meeste vragen bij de mensen oproept is het zoeken naar identiteit. Osewoudt is niet tevreden met wie hij is. Hij weet het ook niet. Dan ontmoet hij Dorbeck, de man die hij altijd heeft willen zijn. Dorbeck ziet er precies hetzelfde uit als Osewoudt, alleen hij heeft baardgroei en zwart haar. In de loop van het boek gaat Osewoudt steeds meer op Dorbeck lijken. Aan het einde van de oorlog wordt Osewoudt zelfs aangezien voor Dorbeck’s daden. Osewoudt weet in het boek heel goed wie hij wil zijn, Dorbeck, maar hij is iemand anders. Dus is hij het hele boek aan het zoeken naar zijn eigen identiteit.
-Eenzaamheid is een van de motieven die je al in de titel terug kan vinden. De donkere kamer van Damokles slaat namelijk om twee dingen: De donkere kamer staat voor eenzaamheid en damokles slaat terug op het gevaar dat altijd overal loert. Osewoudt is heel erg eenzaam. Hij is niet gelukkig met Ria en hij wil helemaal niet in Voorhouten in de sigarenwinkel werken. Het hele boek is hij eenzaam. Hij voelt zich  namelijk ook in de steek gelaten door Dorbeck als hij niks van hem hoort. In het boek brengt Osewoudt ook veel tijd door in de gevangeins, dit is ook een teken van eenzaamheid. Hij zit voor lange tijd alleen in de cel.
-De camera van Osewoudt is de oplossing. Maar in de eerste plaats is de camera nergens te vinden. Als de camera dan eindelijk gevonden is en Osewoudt het rolletje probeert te ontwikkelen is de foto van Dorbeck en  hem mislukt. Zijn laatste redding is ten einde. Foto’s spelen nog meer een belangrijke rol in het verhaal. Osewoudt krijgt van Dorbeck een rolletje dat hij moet ontwikkelen. De foto’s komt hij in het boek overal weer tegen, hij krijgt ze elke keer van mensen.  Hij komt bij labare waar hij foto’s moet ontwikkelen in een donkere kamer. Dit slaat ook weer terug op de titel. In dit geval wordt met de donkere kamer de kamer waarin Osewoudt de foto’s ontwikkelt die weer een belangrijke rol in zijn leven gaan spelen.
-Oorlog en Verzet zijn ook motieven. Osewoudt ondergaat alles in de oorlog. Hij wordt achternagezeten door de duitsers en hij wordt later nog vervolgd door zijn eigen Nederlandse volk.
Thema
Het thema van het boek is het niet kunnen bewijzen van de waarheid. Als lezer weet je wat er allemaal gebeurt. Osewoudt weet wat hij wel en niet heeft gedaan. Hij wordt beschuldigt van allerlei zaken die hij niet heeft uitgevoerd, maar die waarschijnlijk door Dorbeck zijn gedaan. Dorbeck is alleen na de oorlog spoorloos verdwenen en niemand heeft ooit van hem gehoord. Osewoudt kan dus niet onder zijn aanklacht uitkomen door een tekort aan tegenbewijzen. Zijn laatste hoop is in het einde van het boek zijn camera. Alleen de foto van Dorbeck en hem blijkt zwart te zijn. Het bewijsmateriaal is dus nutteloos.

4. Beoordeling
a. Schrijfstijl
Het hele verhaal is in de verleden tijd geschreven uit het oogpunt van Osewoudt. De schrijver kijkt  met Osewoudt mee en weet wat hij voelt. Ik vind het mooi geschreven. De trein was nog een eind buiten het station, toen Osewoudt al bij het portier stond. De trein stopte nog niet, of hij had het portier al opengedaan. De zinnen worden kort gehouden. Ook al is het boek in 1958 geschreven, het is goed te begrijpen. Er is duidelijke taal gebruikt. Het boek leest snel en makkelijk. Omdat er eigenlijk altijd wel iets gebeurt wil je de hele tijd weten hoe het verhaal verder gaat. Dat vind ik heel knap, want vaak is het begin nogal saai. In dit boek gebeuren er altijd allemaal dingen.
b. inhoud
-personages: Ik vind Osewoudt een mooi personage, hij is niet tevreden met zijn leven en ontmoet dan een zekere Dorbeck. Dorbeck is alles wat hij altijd al had willen zijn. Dorbeck is Osewoudt’s held. Door hem komt hij in verzetswerk terecht. Hij doet alles klakkeloos en hij stelt geen vragen.
-ruimte: wat ik goed vind aan het boek is dat de cellen waarin Osewoudt terecht komt ook weer een verwijzing is naar de donker kamer. In een cel ben je namelijk alleen en is het donker. Osewoudt brengt veel tijd door in gevangenschap.

5. Beoordeling
De donker kamer van Damokles vind ik een heel goed boek. Het is spannend. En aan het einde blijft nog steeds de vraag: bestaat Dorbeck wel of niet? De enige foto waar Dorbeck op staat … en die is nou juist bedorven.(pagina 305) Maar als lezer ben je er toch echt van overtuigd dat Dorbeck bestaat. Wat het boek erg sterk maakt is dat je altijd door moet lezen. Er gebeurt zoveel. Het ene moment is hij weer opgepakt, tien bladzijden verder is hij alweer bezig met de ontsnapping het is een spannende oorlogs, verzets roman.

6. Bronnen
http://www.willemfrederikhermans.nl/

http://www.samenvattingen.nl/

http://www.scholieren.com/boekverslagen/15756

http://nl.wikipedia.org/wiki/De_donkere_kamer_van_Damokles

http://nl.wikipedia.org/wiki/Damocles